ZELFKRITIEK, WAT ZEGT JOUW STEMMETJE?

Leestijd: 3 minuten. Soms voel ik me geweldig en vertelt het stemmetje in mijn hoofd dat ik de beste ben. En op andere dagen vertelt hij me dat ik de ergste ben. Ze zijn alle twee vals, maar het voelt toch behoorlijk echt. Begrijp me niet verkeerd, zelfkritiek kan nodig zijn en in sommige gevallen kan het zelfs goed zijn.

Wat zegt jouw stemmetje?

Ik weet zeker dat ook jij dat kritische stemmetje weleens hebt gehoord. We zijn namelijk allemaal onze eigen ergste criticus. Als je geluk hebt, dan is hij mild voor je. Wat betekent dat je maar af en toe enkele “niet zo leuke dingen” tegen jezelf zegt.

“Low self esteem results when the inner critic prevails”

Maar voor velen van ons is de zelfkritiek maandelijkse, wekelijkse, of zelfs wel dagelijks te horen. Het kan uiteindelijk behoorlijk schadelijk zijn, je zelfbeeld en zelfvertrouwen gaan eronder lijden. Er zijn onderzoekers die zeggen dat zelfkritiek ook kan werken als motivator.

Schamen

Veel mensen komen behoorlijk ver met de harde innerlijke criticus, het probleem is alleen dat het ook veel nadelige gevolgen heeft. Een van de dingen die harde zelfkritiek doet, is jezelf schamen. En jezelf schamen zorgt ervoor dat je motivatie verliest en je in jezelf terugtrekt.

“Shame is a soul eating emotion”

Ook kun je er angsten door ontwikkelen en daalt je zelfvertrouwen. Ook kan het faalangst veroorzaken, waardoor je dingen gaat uitstellen of zelfs wel helemaal opgeeft.

Hoe liever je bent, hoe kleiner de angst

Gelukkig kan het ook anders. Je kunt jezelf motiveren vanuit zelfliefde in plaats van zelfkritiek. Het gaat erom dat je je fouten leert herkennen en ze kunt accepteren, gewoon omdat je een mens bent. Zie het niet als tekortkomingen, niemand is perfect.

Hoe groter de compassie die je voor jezelf hebt, hoe kleiner de angst. En hoe kleiner de angst, hoe makkelijker het is om je doelen na te streven. Als je om jezelf geeft wil je niet falen, je wil jouw doelen bereiken.

Acceptatie en begrip

Het eerste wat je kunt doen is meer zelfcompassie, acceptatie en begrip ontwikkelen voor jezelf. Erken je pijn en de gevoelens, je mag je zo voelen. Daarna kun je jezelf gaan troosten en kalmeren. Zeg bijvoorbeeld: “het komt wel goed, ik ben er voor je, ik steun je.”

“The secret to life is finding the right balance to everything you do”

Wat je nog meer kunt doen, is leren “nee” te zeggen, tegen dingen die niet goede voor je zijn. Leer je grenzen kennen en stel ze, zo bescherm je jezelf en toon je zelfliefde.

Zoek de balans

Altijd geven aan een ander, is niet vol te houden. Je zult ook aan je eigen behoeften moeten voldoen en leer om te ontvangen. Je kunt dit makkelijk ervaren met de volgende oefening:

Adem uit, uit, uit en blijf uitblazen, je mag niet tussendoor inademen. Zo voelt het als je alleen maar geeft. En dan het tegenovergestelde, haal diep adem en blijf alleen inademen. Dus niet uitademen, maar adem in, in, in en in. Zo voelt het als je alleen maar neemt.

Zoals je hebt gemerkt raak je bij alle twee letterlijk buiten adem en ben je uit balans. Je zult dus moeten leren hoe je grenzen en prioriteiten stelt en voor jezelf zorgt.

Begroet jouw criticus

Het doel is niet om van je innerlijke criticus af te komen, die zul je altijd hebben. Wat je gaat doen is hem begroeten met compassie. Leer hem kennen, luister naar wat hij te zeggen heeft. Wanneer je dit deel van jezelf echt hoort, kan hij ontspannen. En als hij ontspant, kun je andere delen van jezelf ook gaan horen.

“I remember that I am enough”

Voelt het ongemakkelijk? Weet dan dat dit juist goed is, er valt dan nog veel groei te behalen. En geloof me het wordt echt makkelijker, naarmate je het meer oefent.

Is het vals of echt?

Een goede oefening is, wanneer je merkt dat je gedachten onnodig en negatief zijn, zeg dan; “stop!” Vervolgens stel je jezelf de volgende vragen:

• Waar komt deze gedachte vandaan?
• Wat is de basis voor deze gedachte?
• Wat wil er in mij gehoord worden?

De antwoorden zijn meestal zo onzinnig, dat je leert om deze gedachten te negeren. Ze zijn niet waar en spelen ook niet in het hier-en-nu.

“You were born to be real not to be perfect”

Zie in dat het vaak niets met de realiteit te maken heeft. Tot slot kun je nog nadenken over de twee laatste belangrijke vragen;

• Is wat ik nu tegen mezelf zeg nuttig of schadelijk?
• Wat er nu door mijn hoofd gaat, geeft dat mij energie of put het me uit?

Auteur: Madeleine van Mourik.