UITSTELGEDRAG, LEUKER KUNNEN WE HET NIET MAKEN

Je kent het vast wel, vervelende taken die je voor je uit blijft schuiven tot het echt, echt, echt moet. Ondertussen loop je met een druk op je schouders en levert het veel stress op. Je wil er vanaf zijn, maar eraan beginnen, ho maar! Uitstelgedrag is iets anders dan luiheid en niets doen. Uitstelgedrag is niets doen en je daar slecht over voelen. Maar waar komt dat uitstelgedrag vandaan?

Motivatie, moeilijkheid en gewoonte

Ik kwam een onderzoek tegen waarin een drietal punten werd genoemd:

• Motivatie
• De moeilijkheidsgraad van het gedrag
• De sterkte van je gewoonte

Deze drie dingen zijn van invloed op je uitstelgedrag. Maar ook een gebrek aan overzicht wordt genoemd. Uitstelgedrag heet met een duur woord procrastinatie, wat betekent;

“Het uitstellen van taken die je eigenlijk wil of moet doen en waarbij je weet dat het uitstel waarschijnlijk niet goed is en tot moeilijkheden of extra stress zal leiden”. 

Stel niet meer uit

Samengevat kun je zeggen; ‘hoe sterker je motivatie, hoe kleiner de kans dat je het uitstelt. Hoe moeilijker het gedrag, hoe groter de kans dat je het uitstelt. En hoe sterker de gewoonte, hoe kleiner de kans dat je het uitstelt’.

“The best way to get something done is to begin”

Er zijn nog enkele valkuilen die je bij jezelf kunt checken. Ben je bijvoorbeeld perfectionistisch? Dan heb je een kans dat je ook een uitsteller bent. Je stelt hoge eisen, het moet tot in de puntjes in orde zijn wat veel tijd kost. Hierdoor wordt de drempel om te beginnen steeds hoger en blijf je uitstellen. 

Faalangst

Ook als je last hebt van faalangst en het gevoel niet goed genoeg te zijn, zul je vaker uitstelgedrag hebben. De resultaten die je behaald zijn namelijk gekoppeld aan je zelfbeeld. En omdat je de confrontatie met dat (negatieve) zelfbeeld wil ontlopen ga je uitstellen.

Instant gratification

Je kleine ‘ik’ is altijd bezig om pijn te vermijden en te zoeken naar plezier. Je reptielenbrein is geprogrammeerd op het kortetermijngeluk. Dat heet met een duur woord: ‘instant gratification‘. Je kijkt eerst nog even die serie af, of neemt toch nog even dat bakkie koffie, voor je echt begint. Je bent dan verslaafd aan de zogeheten ‘geluksprikkels‘. 

Waar ligt je pijngrens?

Ook al ben je geprogrammeerd om pijn te vermijden, je moet ergens ongemak ervaren, wil je er mee aan de slag gaan. Voor iedereen is dit een ander punt. De een gaat met een griep al naar de huisarts, terwijl de ander eerst drie dagen flinke koorts moet hebben. Auteur: Madeleine van Mourik.