PLEASEGEDRAG, TUURLIJK DOE IK DAT VOOR JOU

De adrenaline giert door je lichaam, een brok in je keel en je verstijft. Je wordt aangekeken en er wordt maar een juist antwoord verwacht. Elke vezel in je lichaam wil “NEE” schreeuwen, maar er gebeurt iets anders. Je lacht en zegt automatisch lief: “Ja, natuurlijk doe ik dat“. Vervolgens sla je jezelf voor je hoofd, waarom kun je niet gewoon “nee” zeggen? Waarom kun je niet stoppen met dat pleasegedrag?

Heb je door hoe vaak je dingen uit pleasegedrag doet? Misschien gaat het zo automatisch en ben je eigenlijk al weg, bij wie je bent en wat je werkelijk wil. Ben je al zover gegaan dat je geen innerlijke rust meer voelt? Of dat je niet meer in je kracht staat en je dromen en doelen naleeft? Ben je een speelbal van anderen?

Gezond of ongezond pleasegedrag?

Als je al lang in dit copingmechanisme van pleasen zit, kun je zelfs een angststoornis, depressie, verslaving of afhankelijkheid gecreëerd hebben. Maar hoe herken je of je een pleaser bent, of gewoon gezond vriendelijk en behulpzaam? 

• Assertief zijn en je mening geven is moeilijk.
• Je gaat altijd uit van het goede in de ander, zelfs als ze je slecht behandelen.
• Het liefst stop je negatieve emoties ver weg.
• Je bewijst je liever aan anderen dan je voor jezelf kiest.
• Je bent altijd op je hoede voor afwijzing.
• Grenzen stellen en houden is moeilijk.
• Je bent verslaafd aan goedkeuring van anderen.
• In relaties ben je emotioneel afhankelijk.
• Je moet aardig gevonden worden, ten koste van alles.
• Je kunt niet tegen kritiek.
• Laag zelfbeeld.
• Weinig eigenwaarde en handelt naar wat anderen vinden.
• Angst om controle over jezelf te verliezen.
• Je bent empathisch, maar hebt weinig compassie naar jezelf.

De diepe oorzaken

Lief en aardig zijn voor de mensen om je heen is natuurlijk goed. Maar als het ten koste gaat van jezelf en je leven, dan weet je dat er meer aan de hand is. Als je jezelf wegcijfert, heeft het een diepere oorzaak.

1. Je onderdrukt veel emoties. Als je (on)bewust gericht bent op een ander, kom je niet toe aan je eigen emoties. Je wil gehoord, gezien en geliefd worden, waardoor je je negatieve emoties onderdrukt. Je wil gevoelens als woede, haat, bitterheid, ergernis, verdriet en stress niet voelen of uiten, omdat dat niet past bij het beeld in wie je naar buiten toe wil zijn. Het kan een blinde vlek zijn, dan heb je het niet door, ga dus op eerlijk zelfonderzoek. Als je je emoties onderdrukt leidt dat uiteindelijk tot lichamelijke of psychische klachten. Veel ziekten worden aangewakkerd door het overdreven verlangen om anderen te pleasen.

2. Extreme druk om “de schijn op te houden”. Er ontstaat een enorme druk, om constant dat zelfbeeld van aardig hoog te moeten houden. Maar toch voelt het goed omdat je steeds weer bevestigd krijgt hoe goed je bent, waardoor je al je negatieve gevoelens kunt vermijden. Je bent tenslotte geweldig, lief, zorgzaam en wat een ander prettig vind. Maar aan deze “verslaving” hangt wel een prijskaartje, namelijk die van chronische stress. Misschien voel je de stress niet eens meer, hij is er namelijk altijd. Voor je gezondheid is het belangrijk om het te gaan inzien.

3. Mensen gebruiken je. Met pleasegedrag stel je jezelf open voor misbruik. Narcisten, energiezuigers, pestkoppen en mensen met trauma’s komen op je pad. Doordat je geen of zwakke grenzen hebt, een laag gevoel van eigenwaarde en het diepe verlangen om te pleasen, ben je de perfecte persoon voor gebruik en misbruik. Onbewust koester je het gevoel van “nodig en gewenst” zijn, dus je gaat door met deze (onbewuste) destructieve gewoonte. Totdat je doorhebt wat jij zelf veroorzaakt, met je gedrag, dan kan het veranderen.

4. Je wil controle hebben. Je denkt dat pleasen lief is en onzelfzuchtig. Maar pleasen is eigenlijk een egoïstische daad en een vorm van manipulatie. Met pleasen probeer je de mening van de ander over jou te beïnvloeden. Het gaat bij het pleasen meer om het verlangen naar controle, dan om de ander een plezier te doen. Aardig gevonden willen worden is slechts een symptoom van het verlangen naar controle, want diep van binnen voel je je machteloos of waardeloos. Dit is de reden waarom pleasen zo vermoeiend en zelfs uitputtend is. Het kost veel moeite om het vol te houden en het lost aan je interne probleem niets op. 

5. Niemand kent de “ware” jij. Als je zoveel emoties opkropt, uit angst om afgewezen te worden of verlaten te worden, maakt dat het leven best moeilijk. Je verliest de controle over jezelf. Niemand kent de echte jij en ook jijzelf raakt steeds verder verwijdert van wie je werkelijk bent. Het werkt zelfs averechts, je zult je steeds eenzamer en minder verbonden gaan voelen. Uiteindelijk voel je je “onzichtbaar” en “niet gezien”, zelfs als je constant in de schijnwerpers staat.

Het is niet makkelijk om in de spiegel te kijken en te zien dat je al dit pleasen alleen doet voor jezelf. Je doet het niet voor de ander, maar uit angst voor afwijzing en verlies. Een belangrijk patroon om te doorbreken, het zal je letterlijk bevrijden en terugbrengen bij jezelf en innerlijke rust. Auteur: Madeleine van Mourik.