GIFTIGE MOEDER, DOE JIJ HET NOOIT GOED?

Leestijd: 2 minuten. Misschien voel je dat er iets niet klopt aan de band met je moeder. Je wordt gemanipuleerd of voor haar karretje gespannen. De term die daarvoor gebruikt wordt is “giftige” moeder. Het is belangrijk dat je gaat inzien hoe het precies zit. Let op dat het gaat over haar gedrag wat giftig is, niet de persoon zelf.

Het is niet jouw schuld

Ten eerste is het niet jouw schuld, als je een giftige moeder hebt. Je bent geen uitzondering, veel mensen worstelen met een complexe gezinsdynamiek. Ook is het belangrijk dat je weet dat veel ouders zich schuldig maken aan giftig gedrag, sommige hebben zelfs alle eigenschappen die hieronder aan bod komen.

“A toxic mother can cause just as much damage as an absent father” 

Het is ook niet erg als je wat van dat gedrag terugziet, niemand is perfect en ook je ouders zijn geconditioneerd met bepaalde copingmechanismen. Je ouders konden je niet bewuster opvoeden dan zij zelf zijn, ook zij dragen wonden met zich mee. Ze hebben je met alle liefde en mogelijkheden die ze in zich hadden opgevoed, dus veroordeel het niet.

Kenmerken “giftige” moeder

• Schuldgevoel en manipulatie. Je moeder zet manipulatie in om haar zin te krijgen en zorgt ervoor dat jij je schuldig of verantwoordelijk voelt, voor haar slechte gedrag. Ze speelt in op je zwakke plekken en emotionele kant, ze weet precies waar jij gevoelig voor bent. Ook al probeer je alles goed te doen, voor je gevoel is het nooit genoeg.

• Vernederen. Dit kan subtiel of vrij direct zijn. Ze maakt regelmatig negatieve opmerkingen of grappen over je, in het bijzijn van familie of vrienden. Ze let niet op wat het met je doet. Als je haar confronteert met wat ze doet, zal ze zeggen dat je te overgevoelig bent. Ze verwijt je dat je dingen niet als grap kunt zien en kleinzerig bent.

• Je mag geen negatieve emoties hebben. Je kunt je boosheid niet laten zien en je mag ook geen ontevredenheid uitspreken. Ze is er niet van gediend en zal niet naar je luisteren. Daarentegen zal ze je straffen met passief-agressief gedrag, denk aan negeren. Ook kan het zijn dat je kritiek krijgt, omdat ze niet op je emoties zit te wachten.

• Voortdurend kritiek krijgen. Niets is goed genoeg dat geldt niet alleen voor jou, maar voor alles in haar leven. Ze is voortdurend afkeurend en perfectionistisch, omdat dingen nooit aan haar eisen kunnen voldoen. Misschien heb je deze innerlijke criticus wel overgenomen. Als kind werd je zo vaak bekritiseerd dat je dit nu ook bij jezelf doet.

• Controle freak. Ze heeft een sterke persoonlijkheid en neemt graag alle leiding, zelfs over je leven en hoe je je moet gedragen. Ze weet wat het beste voor je is en zal haar mening altijd (on)gevraagd met je delen.

• Passief agressief gedrag. Ze zal haar woede niet direct uiten, maar zal het je wel laten merken. Ze is agressief zonder woorden, bijvoorbeeld door opzettelijk te laat te komen of zonder aanwijsbare reden nors en nukkig zijn. Een echte emotionele band heb je niet met haar, ze wil altijd de controle.

• Negeert persoonlijke grenzen. Grenzen kent ze niet en ze houdt zich ook niet aan die van jou. Ook zal ze geen respect hebben voor je privacy en gerust je spullen doorzoeken. Ze wil het liefst alles van je weten. Ook je vriendinnen en werk zijn niet veilig en kan ze ongevraagd verschijnen.

• Je bent haar beste vriend. Dit hoeft geen kenmerk van een giftige moeder te zijn, omdat er ook echt goede relaties tussen ouders en kinderen bestaan. Alleen als ook de bovengenoemde kenmerken er zijn, is de kans groot dat er meer zit achter de zogenaamde “vriendschap”.

Als we spreken van een “giftige” moeder, zal zij in ieder geval regelmatig, twee of meer van de bovenstaande kenmerken vertonen. 

Geen boosheid zaaien

Dit is absoluut geen artikel om moeders in een slecht of kwaad daglicht te stellen. En het is ook niet bedoeld om gevoelens van haat of boosheid naar je moeder aan te wakkeren.

Het is juist bedoeld om te laten inzien dat ook zij gewond is en trauma’s heeft. Het is van generatie op generatie doorgegeven en door bewustwording kun jij nu het patroon doorbreken. Haar gedrag heeft namelijk een grote impact op wie jij bent en hoe jij in het leven staat. Auteur: Madeleine van Mourik.