OVERLEVEN DOOR FAWNING

De bekendste reacties op trauma zijn de vecht-, vlucht- of (be)vriesreacties. Er is echter nog een vierde, vrij onbekende reactie, namelijk fawning. We kennen dus vier F’s; Fight, Flight, Freeze en Fawn. In het Nederlands kennen we de laatste als de reekalf-reactie.

Als je vlucht wil dat zeggen dat je gaat rennen of vluchten in een overweldigende, of bedreigende situatie. Als je als reactie gaat vechten wil het zeggen dat je de strijd aangaat en het zou kunnen dat je zelfs agressief wordt. Bevriezen in een situatie wil zeggen dat je letterlijk niet in staat bent om te bewegen, of een keuze te maken.

Fawning als overlevingsmechanisme

Fawning houdt in dat je als overlevingsmechanisme de ander gaat pleasen om conflicten te voorkomen. Je gaat jezelf wegcijferen, je aanpassen of misschien wel ‘slaafs’ handelen. Dit mechanisme ontwikkel je in je jeugd. Als kind ga je in een fawn-reactie om te proberen het verbale, fysieke, of seksuele misbruik te vermijden. Je gaat op allerlei manieren proberen om je ouder(s) te plezieren.

Dit kan door te zeggen wat ze willen horen, je gevoel en behoeften aan de kant zetten, of stukken van jezelf onderdrukken, om trauma te voorkomen. Hierbij hoef je niet eens aan zwaar misbruik of erge trauma’s te denken. Het ontkennen van je waarheid, of geen emotionele verbinding kunnen aangaan, is ook traumatisch voor een kind.

Na verloop van tijd wordt deze reekalf-reactie een patroon. Je neemt dit patroon mee in je volwassen relaties en dan zien we het vaak terug bij mensen met een codependentie-conditionering.

Tekenen dat je de reekalf-reactie gebruikt

• Je heb moeite om je gevoelens te identificeren.
• Je weet niet wie je bent.
• Je kijkt naar anderen om te weten hoe jij je voelt in een relatie of situatie.
• Mensen pleasen is je niet vreemd.
• Gevoelens van boosheid op jezelf.
• Schuldgevoelens.
• Moeite met “Nee” zeggen.
• Je hebt geen duidelijke grenzen en er wordt misbruik van je gemaakt.
• Het is lastig om voor je mening uit te komen.
• Als er ruzie ontstaat, ga je de situatie sussen en harmonie creëren.
• Je negeert je eigen gedachten, waarheden en overtuigingen en neemt die van de mensen om je heen over.
• Stemmingswisselingen, of emotionele uitbarstingen.
• Je neemt meer hooi op je vork dan je aankan, waardoor je overprikkeld bent.

Doelwit van narcisme

Als je jezelf herkent in het fawning overlevingsmechanisme is de kans aanwezig dat je weleens in een relatie hebt gezeten met een persoon met narcistische trekjes, of iemand die je wil controleren en manipuleren. In deze situaties creëer je namelijk de cyclus waarin de ander steeds meer eist en jij steeds meer woede, schuldgevoelens en zelfverwijt voelt. Je hebt jezelf emotioneel helemaal aan de ander gegeven.

Bron van dit artikel: Pete Walker. Pete Walker was een pionier in het definiëren van fawning. Hij zegt: “Deze reactie in de kindertijd is ontwikkeld om mishandeling door volwassenen te voorkomen”. Auteur: Madeleine van Mourik.